വയനാട് റോബസ്റ്റകോഫിയുടെ ചരിത്രവും പ്രാധാന്യവും
വയനാട് ജില്ലയില്‍ 250 വർഷത്തിലേറെയായി കോഫി കൃഷി ചെയ്തുവരുന്നുണ്ട് . ബ്രിട്ടീഷുകാർ ഇന്ത്യയിൽ അവരുടെ കൊളോണിയൽ ഭരണകാലത്ത്, പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ കാപ്പി കൃഷി ആരംഭിച്ചു. അനുയോജ്യമായ ഭൂപ്രകൃതിയും കാലാവസ്ഥയും മണ്ണും കാപ്പിതോട്ടങ്ങള്‍ വ്യാപകമാവുന്നതിനു സഹായിച്ചു . വയനാട്ടിലെ കാപ്പി കൃഷി (67,426 ഹെക്ടർ) ജില്ലയിലെ മൊത്തം കൃഷിയിടത്തിന്റെ 33.65 ശതമാനവും സംസ്ഥാനത്തെ കാപ്പി കൃഷിയുടെ 90 ശതമാനവും ആണ്.
വയനാട് റോബസ്റ്റ കോഫി
സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 700 മുതൽ 2100 മീറ്റർ വരെ ഉയരമുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലാണ് വയനാട് റോബസ്റ്റ കോഫി കൃഷി ചെയ്യുന്നത്. ശാസ്ത്രീയമായി “കോഫിയ കാനെഫോറ “ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ കാപ്പിയുടെ വേരുകൾ മധ്യ, പടിഞ്ഞാറൻ സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലാണ് . ഇവ “റൂബിയേസിയ” എന്ന കുടുംബത്തിൽ പെടുന്നു.
ഇളം പച്ച നിറമുള്ള വിശാലമായ, വലിപ്പമുള്ള ഇലകൾ ആണ് കാപ്പിയുടെ ഡിപ്ലോയിഡ് ഇനമായ ഇവയ്ക്കുള്ളത് . അറബിക്ക കാപ്പി ചെടികളെ അപേക്ഷിച്ച് ഇത് സാധാരണയായി ഒരു മുകുളത്തിൽ കൂടുതല്‍ എണ്ണം പൂക്കൾ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. സ്വപരാഗണത്തിനു കഴിയാത്തതിനാല്‍ ക്രോസ്-പോളിനേഷന്‍ ആവശ്യമായ സസ്യമാണിത്
ഭൂമിശാസ്ത്രം
വയനാട് ജില്ല, കേരളത്തിന്റെ കിഴക്കൻ ഭാഗത്തു വടക്കൻ അക്ഷാംശങ്ങൾ 11°27′, 11°°58’35”, കിഴക്കൻ രേഖാംശങ്ങൾ 75°°47’50”, 76°°26’35” എന്നിവയ്‌ക്കിടയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. വടക്ക് കർണാടക സംസ്ഥാനത്തെ കുടക് ജില്ലയുമായും, കിഴക്ക് കർണാടക സംസ്ഥാനത്തെ മൈസൂർ ജില്ലയുമായും തമിഴ്‌നാട്ടിലെ നീലഗിരി ജില്ലയുമായും, തെക്ക് മലപ്പുറം ജില്ലയിലെ നിലമ്പൂർ താലൂക്കുമായും കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ കോഴിക്കോട് താലൂക്കുമായും, പടിഞ്ഞാറ് കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ കൊയിലാണ്ടി , വടകര താലൂക്കുകളും കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തലശ്ശേരി താലൂക്കുമായും അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. വിപുലമായ കാർഷിക പ്രവർത്തനങ്ങളാല്‍ സമ്പന്നമായതിനാല്‍ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 18 പ്രധാന കാർഷിക ജൈവവൈവിധ്യ ഹോട്ട്‌സ്‌പോട്ടുകളിൽ ഒന്നായി അംഗീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ ജൈവവൈവിധ്യവും തണുത്ത കാലാവസ്ഥയിൽ തഴച്ചുവളരുന്ന തോട്ടവിളകളും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ് വയനാടിൻ്റെ സസ്യസമ്പത്ത്. ജില്ലയുടെ പ്രധാന ഭാഗങ്ങളായ മേപ്പാടി, പൂതാടി, കണിയാമ്പറ്റ, നൂൽപ്പുഴ, അമ്പലവയൽ, തവിഞ്ഞാൽ, പനമരം, തിരുനെല്ലി തുടങ്ങിയ സ്ഥലങ്ങളില്‍ കാപ്പി കൃഷി ചെയ്യുന്നു.
വയനാട്ടിലെ കാപ്പികൃഷിയുടെ ചരിത്രം
പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ,മാനന്തവാടിയിലെ കുന്നിന്‍ മുകളില്‍ ഒരു സൈനിക സ്റ്റേഷന്‍ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. ചരിത്രരേഖകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് പോലെ കമാൻഡിംഗ് ഓഫീസർ ഈ കുന്നിൽ പരീക്ഷണാടിസ്ഥാനത്തിൽ കാപ്പി കൃഷി നടത്തി, തന്റെ ആളുകളെ ഈ ദൗത്യത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചു. പ്രദേശത്തെ ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ മണ്ണിൽ കാപ്പി ചെടികള്‍തഴച്ചുവളർന്നു. തൽഫലമായി, വടക്കേ വയനാട് തോട്ടം പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഒരു കേന്ദ്രമായി ഉയർന്നു. 1717 മുതൽ 1723 വരെ കൊച്ചിയിൽ ചാപ്ലിൻ ആയി സേവനമനുഷ്ഠിച്ച ജേക്കബ് കാറ്റർ വിസ്‌ചർ രചിച്ച “ലെറ്റേഴ്‌സ് ഫ്രം മലബാറിൽ” ചില വാക്യങ്ങൾ ശ്രദ്ധേയമാണ്.
“സന്തോഷത്തിനായി കാപ്പി ചെടികൾ പൂന്തോട്ടങ്ങളിൽ നട്ടുപിടിപ്പിക്കുകയും ധാരാളം ഫലം കായ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ശരിയായ രീതിയില്‍ അത് തഴച്ചുവളരുകയാണെങ്കിൽ, ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനിക്ക് വലിയ നേട്ടമുണ്ടാകുമെന്നതിൽ സംശയമില്ല, അതിനാൽ വില വളരെ കൂടുതലുള്ള മോക്ക (യമെന്‍ ) യിൽ നിന്ന് വലിയ അളവില്‍ വാങ്ങാൻ നിർബന്ധിതരാകില്ല….” ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി തെള്ളിച്ചേരിക്കു സമീപം പരീക്ഷണാത്മക തോട്ടം ആരംഭിച്ചത് മർഡോക്ക് ബ്രൗണിൻ്റെ മേൽനോട്ടത്തിലായിരുന്നു. ക്യാപ്റ്റൻ ബേവൻ തൻ്റെ ഭരണകാലത്ത് 1825-ൽ അഞ്ചരക്കണ്ടിയിൽ നിന്ന് വയനാട്ടിലെ മാനന്തവാടിയിലേക്ക് കാപ്പി ചെടികള്‍ കൊണ്ടു വന്നു.അതിന്റെ ഫലമായിഅക്കാലത്തെ മലബാറിലെ കലക്ടറായിരുന്ന
ശ്രീ. ഡബ്ല്യു. ഷെഫീൽഡിന്റെ മേൽനോട്ടത്തിൽ കാപ്പി ചെടികള്‍ പ്രാദേശിക കർഷകർക്ക് വിതരണം ചെയ്തു. ക്യാപ്റ്റൻ ബേവൻ 1831-ൽ മാനന്തവാടിയിൽ തൻ്റെ കാലാവധി അവസാനിപ്പിച്ചു.
തുടർന്ന്, പാരി ആൻഡ് കമ്പനി എന്ന സ്ഥാപനത്തിലെ രണ്ട് അംഗങ്ങൾ, ബാബബുഡാനിലേക്കുള്ള യാത്രാമധ്യേ മാനന്തവാടിലെ കാപ്പി കൃഷിയിൽ ആകൃഷ്ടരായി, “പ്യൂ” എസ്റ്റേറ്റ് തുറക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു . പരിചയസമ്പന്നനായ കോഫീ പ്ലാന്ററായ സിലോണിൽ നിന്നുള്ള മിസ്റ്റർ പഗ് ഈ സംരംഭത്തിന് നേതൃത്വം നൽകി. 1869 ആയപ്പോഴേക്കും ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ ഏകദേശം 120,000 ഏക്കർ ഭൂമിയില്‍ കാപ്പിത്തോട്ടങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു, 60,000 ഏക്കർ വയനാട്ടിൽ മാത്രം. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിയിൽ ഈ പ്രദേശത്തെ കാപ്പി കൃഷി അതിന്റെ ഉന്നതിയിലെത്തി. മാനന്തവാടി, പനമരം, തിരുനെല്ലി (വടക്കൻ വയനാട്ടിൽ), തരിയോട്, വൈത്തിരി, വാഴവറ്റ, സുൽത്താൻ ബത്തേരി, കൊളഗപ്പാറ (തെക്കൻ വയനാട്ടിലെ) തുടങ്ങി വിവിധ പ്രദേശങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധേയമായ കാപ്പിത്തോട്ടങ്ങൾ തഴച്ചുവളർന്നു. ഈ തോട്ടങ്ങളുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശം പ്രധാനമായും യൂറോപ്യന്മാരുടേതായിരുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ഇംഗ്ലീഷുകാരുടെത്.
നാടൻ കൃഷിരീതി
ഒറ്റവിളയായും കുരുമുളകിനോടൊപ്പവും വയനാട്ടില്‍ കാപ്പി കൃഷി ചെയ്യുന്നു. ജില്ലയുടെ ഏകദേശം 54% പ്രദേശവും കൃഷിയായതിനാല്‍, വയനാടിന്റെ കാർഷിക ഭൂപ്രകൃതിയിൽ കാപ്പി കൃഷി ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.വയനാട്ടിലെ കാപ്പി കൃഷിയിൽ ആധിപത്യം പുലർത്തുന്ന റോബസ്റ്റ കാപ്പിയാണ് മൊത്തം ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ95 ശതമാനവും. പ്രകൃതിദത്ത കൃഷിരീതികൾ സ്വീകരിച്ചുകൊണ്ട്, കീടങ്ങളിൽ നിന്നും രോഗങ്ങളിൽ നിന്നും നാണ്യവിളയെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനു കാപ്പിയുടെ ഇടവിളയായി സുഗന്ധവ്യന്ജനങ്ങള്‍ കൃഷി ചെയ്യുന്നു. ചെറുകിട കർഷകർ സാധാരണയായി സമ്മിശ്രവിള രീതിയാണ് സ്വീകരിക്കുന്നത്, കുരുമുളക്, അടക്ക , വാഴ തുടങ്ങിയ മറ്റ് നാണ്യവിളകളുമായി കാപ്പി കൃഷി സംയോജിപ്പിക്കുന്നു. കുരുമുളകും വാഴയും കാപ്പിത്തോട്ടങ്ങൾക്ക് തണലായി വർത്തിക്കുന്നു. കാപ്പി വിളവെടുപ്പ് സാധാരണയായി ഡിസംബറിൽ ആരംഭിച്ച് ഫെബ്രുവരി വരെ നീണ്ടുനിൽക്കുന്നു .
കളനിയന്ത്രണം, വളം
കാപ്പിതോട്ടങ്ങളില്‍ വര്‍ഷത്തില്‍ മൂന്നുതവണ പ്രധാനമായും സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കളനിയന്ത്രണവും തുടര്‍ന്നു മണ്ണ് പരിപാലനവും നടത്തുന്നു. വര്‍ഷത്തില്‍ രണ്ടു തവണ വളപ്രയോഗം നടത്തുന്നു. ഡിസംബറില്‍ വിളവെടുപ്പ് തുടങ്ങുകയും ജനുവരി അവസാനത്തോടെ വിളവെടുപ്പ് അവസാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
മണ്ണ്
വയനാട്ടിലെ കുന്നുകളിലെ മണ്ണിൽ പ്രധാനമായും ഫോറസ്റ്റ് ലോമും ലാറ്ററൈറ്റ് ഇനങ്ങളും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. വയനാട് പീഠഭൂമിയിൽ, മണ്ണിൽ പ്രാഥമികമായി വനത്തിലെ പശിമരാശി അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു, മുകളിലെ പാളി ജൈവവസ്തുക്കളും നൈട്രജനും കൊണ്ട് സമ്പുഷ്ടമാണ്. പക്ഷെ ലീച്ചിംഗ് കാരണം അടിത്തട്ടില്‍ ലവണങ്ങളുടെയും ധാതുക്കളുടെയും കുറവുണ്ട്. മണ്ണിന് ഇരുണ്ട നിറമാണ്, ചുവന്ന എക്കൽ, ചുവന്ന മണൽ മണ്ണ് എന്നിവ ഇവിടെ കാണപെടുന്നു. ഈ മണ്ണിനങ്ങള്‍ അവയുടെ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ കാരണംകാപ്പിത്തോട്ടത്തിന് അനുയോജ്യമാണ്.
തണല്‍
വയനാട്ടിൽ കാട്ടുമരങ്ങളായ റോസ്‌വുഡ്, ആഞ്ഞിലി (ആർട്ടോകാർപസ്), മുള്ളുമുരിക്ക് (എറിത്രിന), കൂടാതെ മറ്റ് നിരവധി ഇനങ്ങൾ ഇപ്പോഴും കണ്ടുവരുന്നു. ഈ മരങ്ങൾ കാപ്പി ചെടികൾക്ക് തണൽ നൽകുന്നതിനു സഹായിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, പല കാപ്പിത്തോട്ടങ്ങളിലും, പരമ്പരാഗത ഇനങ്ങളെ മാറ്റി പകരം വയ്ക്കുന്നത് തണുത്ത കാലാവസ്ഥയുമായി നന്നായി പൊരുത്തപ്പെടുന്ന ഒരു വൃക്ഷമായ സിൽവർ ഓക്ക് ആണ്. ഇവ അതിവേഗം വളരുകയും,കുരുമുളക് വള്ളികളുടെ വളര്‍ച്ചയ്ക്കും തണലിനും സഹായകമാകുകയും ചെയ്യുന്നു.
പ്രത്യേകത
നിത്യഹരിത വനവും ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പ്രത്യേകതകളും കാലാവസ്ഥാ സവിശേഷതകളും വയനാട് ജില്ലയെ മറ്റു ജില്ലകളില്‍ നിന്നും വേറിട്ടു നിര്‍ത്തുന്നു. കാപ്പി കൃഷി ചെയ്യുന്ന പ്രത്യേക ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ പ്രത്യേകത കൊണ്ട് തന്നെ വറുത്ത കാപ്പിക്കുരുവിന് സവിശേഷമായ സൗരഭ്യവും സ്വാദും ഉണ്ട്. വ്യത്യസ്‌തമായ ഉയരങ്ങളിലും തണലുള്ള സാഹചര്യങ്ങളിലും കൃഷിചെയ്യുന്ന വയനാട് റോബസ്റ്റ കോഫി വളരെ വ്യത്യസ്‌തമായ മണവും സ്വാദും ഉള്ളതാണ് .
വയനാട്ടിലെ റോബസ്റ്റ കാപ്പിയുടെ വിളവ് മഴയും ജലസേചനത്തെയും അനുസരിച് 1400 മുതൽ 2500 കി.ഗ്രാം/ഹെക്ടര്‍ ആണ്. വയനാടൻ റോബസ്റ്റയ്ക്ക് തീവ്രമായ സുഗന്ധവും ചോക്ലേറ്റിൻ്റെ രുചിയും ഉണ്ട്. ഈ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ഉള്ളതിനാല്‍ തന്നെ വയനാടൻ റോബസ്റ്റയെ അറബിക്കയുമായി സംയോജിപിച്ചു കോഫി ഉണ്ടാക്കാന്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നു.